Hoe kies ik de juiste advocaat?

België telt ongeveer vijftien advocaten per 10.000 inwoners. Toch hebben de meeste mensen geen ervaring met een advocaat. Welke advocaat heeft u nodig en hoe kiest u een advocaat? In deze rubriek geven wij u advies en informatie die van pas komt als u een advocaat zoekt.

Wat kost een eerste gesprek?

Als u succesvol wil zijn bij een juridische betwisting of actie, is het van groot belang dat u kort op de bal speelt. Daarom is een kort gesprek in een vroeg stadium met een advocaat zo belangrijk. In een eerste gesprek stelt de advocaat de juiste vragen, heeft hij het over een mogelijke aanpak. Hij legt uit wat een proces voor u betekent en wat onderhandelingen opleveren. De advocaat licht u in omtrent de kosten van de eerste juridische stappen of een uitgebreider advies. Hij heeft het ook over tijd en budget nodig om uw zaak te laten beslechten door de rechtbank. De kostprijs van een eerste gesprek bij een advocaat varieert. Daarom informeert u best vooraf naar de kostprijs.

Moet ik een specialist inschakelen?

Officieel erkende specialisatie bestaat niet in de advocatuur. Hoe kiest u dan de juiste advocaat? Opleiding, kennis en ervaring zijn belangrijk. Maar een advocaat maakt vooral het verschil door de feiten juist, overzichtelijk en volledig aan te brengen bij de rechter. De toewijding die een advocaat geeft aan een zaak in een voor hem minder bekende materie, is soms belangrijker dan één of andere specialisatie. Hoe dan ook, een goed advocaat kent zijn grenzen en wint een tweede opinie in van een collega met zeer specifieke kennis, als dit nodig is. Het is vaak financieel interessanter als u zich eerst richt tot een advocaat in uw streek of uw “huisadvocaat”. Hij is goed geplaatst om na te gaan of bijstand van een gespecialiseerde advocaat nodig is. Hij heeft ook zicht op de extra kosten die dit met zich brengt.
Best kiest u een advocaat met rechtbankervaring. Hij legt uit wat u van een rechtbank mag verwachten. Zo voorkomt u verrassingen en kan u afwegen of het zinvol is een zaak op de spits te drijven of een minnelijke oplossing na te streven. U mag van uw advocaat dan ook verwachten dat hij tijd maakt voor een scherpe en grondige ondervraging, zodat hij alle elementen van uw probleem kent en verrassingen uitgesloten zijn. Als u langer samenwerkt met een advocaat leert u dat u goede resultaten boekt als u snel, regelmatig en open communiceert met uw advocaat.

Moet een advocaat goed kunnen pleiten?

Een advocaat die voor een rechter staat moet vooral goed weten dat zijn pleidooi een gesprek is met de rechter. Een rechter kan een advocaat plots een vraag stellen en een advocaat moet hierop kunnen antwoorden. Een goed pleidooi is daarom een pleidooi met een structuur, maar nog belangrijker is dossierkennis. Een goed pleiter valt niet door de mand als hij vragen krijgt van de rechter. Vandaar dat een goede voorbereiding van het pleidooi essentieel is.

Kan ik zonder advocaat naar de rechtbank?

U heeft het recht uzelf te verdedigen. Doe dit echter alleen voor eenvoudige procedures. Let op: wat eenvoudig lijkt is niet altijd eenvoudig. Raadpleeg altijd een advocaat als uw tegenpartij dit ook doet. Advocaten kunnen eventueel vertrouwelijke brieven naar elkaar schrijven om de zaak in der minne op te lossen, zonder dat uw rechten worden geschaad.
Als u voor de rechtbank een beroep doet op een advocaat en u wint het proces, moet de tegenpartij u een rechtsplegingsvergoeding betalen omdat u een advocaat moest inschakelen. Als u geen advocaat inschakelt hebt u geen recht op die rechtsplegingsvergoeding. Via uw verzekeringsmaatschappij kan u overigens in nogal wat situaties een advocaat inschakelen. Zie verzekering en advocaat op onze website.

Wat kost een procedure in het beste geval, wat kost het in het slechtste geval?

Als u een vordering heeft die niet betwist wordt (de zogenaamde incassodossiers), kan u met uw advocaat meestal vaste prijzen afspreken. De voorspelling van de kostprijs en duur van een proces is veel moeilijker als de standpunten van de partijen uit elkaar liggen. Het oordeel van de rechter is soms onzeker of kan verrassen. U kan ook te maken hebben met een tegenpartij die zich hardnekkig verweert, zelfs tegen beter weten in. Zelfs als u wint, is de buit daarom nog niet binnen. De overwonnen tegenpartij kan immers bij de finish niet in staat blijken te betalen. Vraag daarom bij elke juridische stap aan uw advocaat een tussentijdse afrekening en blijf oog hebben voor de kosten en baten van een procedure. Een slecht maar snel akkoord is soms beter dan een goed proces. Via uw advocaat kan u al bij de eerste schermutselingen bij de tegenpartij aftoetsen of geen minnelijke regeling mogelijk is. Zelfs als het niet tot een akkoord komt, komen uw rechten niet in het gedrang. Brieven van advocaten in verband met vertrouwelijke onderhandelingen, mogen achteraf immers nooit aan de rechtbank worden getoond.

Betaalt mijn verzekeringsmaatschappij de kosten van het proces?

In heel wat situaties hebt u via een klassieke verzekeringspolis recht op rechtsbijstand. De verzekeringsmaatschappij betaalt dan de advocaat, gerechtskosten en kosten en onderzoek door een deskundige. De advocaat kan u zelf kiezen. Let op: het komt regelmatig voor dat een verzekeraar u vertelt dat u geen recht heeft op rechtsbijstand, terwijl u daar wel recht op heeft. Als u een geschil heeft of moet opkomen voor uw rechten, onderzoeken wij voor u daarom gratis of een verzekeringspolis de kosten van een proces (inclusief advocaatkosten) betaalt. Wil u meer weten over verzekering en advocaat klikt u hier.

Heb ik recht op een pro-deo – advocaat?

U komt vanaf 31 augustus 2016 in aanmerking voor een pro-deo – advocaat als u bewijst dat u onvoldoende bestaansmiddelen heeft. Het begrip bestaansmiddelen is veel ruimer dan het begrip inkomsten. Bestaansmiddelen zijn o.a.: beroepsinkomsten, inkomsten van onroerende goederen, inkomsten van roerende goederen en diverse inkomsten, kapitalen, voordelen en aanwijzingen waaruit een hogere graad van welstand blijkt dan uit de aangegeven bestaansmiddelen. Ook spaargeld zou mogelijk in aanmerking komen. Kinderbijslag en de enige en eigen woning vallen niet onder het begrip bestaansmiddelen. U hebt alleen recht op een pro-deo als uw aanvraag gaat over zaken die op het eerste zicht een kans maken.

Als ik het proces win, betaalt de tegenpartij dan mijn advocaat?

Als u een proces wint, wordt de verliezende partij meestal veroordeeld tot de gerechtskosten (deurwaarderskosten, griffierechten, expertisekosten, …) die u diende voor te schieten. De rechtbank veroordeelt de verliezende tegenpartij ook tot de betaling van een financiële tegemoetkoming omdat u een advocaat moest inschakelen. Die tegemoetkoming heet in de wet “rechtsplegingsvergoeding”.
Bij partnergeschillen of betwistingen over het onderhoud en de opvoeding van de kinderen worden de gerechtskosten door de rechtbanken meestal verdeeld.

Moet ik reageren als er een geschil is of er zich een geschil aandient?

Het al dan niet reageren op een brief, e-mail, sms of app-bericht is dikwijls doorslaggevend. Veel onheil wordt vermeden als uw advocaat onmiddellijk de juiste actie of reactie in huis heeft of u coacht als u reageert op de tegenpartij. Daarom is het van belang en bespaart u zelfs kosten als u onmiddellijk een advocaat raadpleegt, zodra er een juridisch geschil rijst.

Ik heb het proces gewonnen, maar de tegenpartij kan of wil niet betalen. Wat nu?

Uw advocaat onderzoekt samen met een deurwaarder of de tegenpartij niet kan worden gedwongen tot betaling. De deurwaarder legt dan beslag op loon, huis, bankrekeningen etc..
Als de tegenpartij de klassieke kei is waarvan men het vel niet kan afstropen, kan u mogelijk toch nog (gedeeltelijke) betaling bekomen in bepaalde situaties. Bijv. via het Slachtofferfonds of via uw verzekeraar. Sommige verzekeringspolissen voorzien dat u (gedeeltelijk) wordt uitbetaald als de overwonnen tegenpartij onvermogend is.

Ik wil een andere advocaat. Wat nu?

Mogelijk heeft het feit dat u ontevreden is met uw advocaat te maken met een misverstand of elementen waarop uw advocaat geen vat heeft. Vraag daarom eerst om uitleg bij uw advocaat voor u overstapt naar een andere advocaat. Als u toch een andere advocaat onder de arm neemt, meldt uw nieuwe advocaat dit aan uw vorige advocaat. Uw nieuwe advocaat vraagt het dossier dan op bij zijn collega.

Wat is bemiddeling?

Bemiddeling is een methode om conflicten op te lossen. De bemiddelaar is geen beschermd beroep. Iedereen mag zich bemiddelaar noemen. Een erkend bemiddelaar heeft een erkende opleiding bemiddeling gevolgd. De beroepsachtergrond van een bemiddelaar kan heel uiteenlopend zijn: jurist, maatschappelijk werker, econoom, architect.

Als partijen allebei de vaste wil hebben om op korte termijn een oplossing te zoeken voor hun geschil, is een bemiddeling een goed alternatief voor een klassieke procedure via de rechtbank. Let wel: een bemiddelaar kan de partijen niet verplichten om tot een akkoord te komen. Een bemiddelaar neemt ook geen beslissingen. De kostprijs van een bemiddeling is afhankelijk van de bemiddelaar, maar ook van de complexiteit van het geschil. Een degelijke bemiddeling vraagt heel wat tijd en energie van de bemiddelaar. U doet er dus goed aan vooraf duidelijke financiële afspraken te maken met uw bemiddelaar.

De partijen kunnen zich in een bemiddeling laten bijstaan door hun eigen advocaat die mee oplossingen kan aanreiken en waakt over het resultaat. Een advocaat ziet er ook op toe dat tijdig een beroep wordt gedaan op de rechtbank als de bemiddeling enkel tijd- en geldverlies oplevert. Als de bemiddeling een akkoord oplevert, is uw eigen advocaat het best geplaatst om het uiteindelijk bereikte akkoord snel en goed te verwoorden. Op die manier worden (nieuwe) conflicten in de toekomst vermeden. Wij helpen u graag op weg bij een bemiddeling. Nuttige informatie over bemiddeling en over het verloop van een bemiddeling vindt u alvast op de website van de Federale Bemiddelingscommissie.

Als u een specifieke vraag heeft over een bepaalde rechtsmaterie klikt u hier.